15 Jaar levensloopverlof gespaard voor een wereldreis en i.v.m. het einde van de regeling het verlof “verplicht” opnemen: Een zee van tijd, maar een wereld op slot. Nog geen twee jaar geleden nauwelijks voor te stellen. Gelukkig regelen besluiten van de EU de toegang tot de Europese landen. Dus: we gaan op ‘wereldreis’ door Europa!

Noord Nederland

We beginnen met het mooiste Europese land… Zo koersten we begin mei met de Fortuna naar het Noorden. Haarlem omarmde ons met familie en vrienden. We laafden ons aan de schilderijen van Frans Hals. In de ochtendkrieken werden we in de verlaten haven van Blocq van Kuffeler vergast op een bonte voorstelling van vliegende en duikende aalscholvers. Via het ruime sop van het Marker- en IJsselmeer ging de tocht via Zwartsluis naar de Beulaeker Wijde. Een eeuwenoud gebied met een labyrint aan plassen, vaarten en poelen. In de vroege ochtendnevel liep een ree voorbij. Op naar Friesland via Delfstrahuizen en Langweer. Onweer en regen onderweg naar ‘good old Grou’. Een zwerftocht langs Friese dorpen als Achlum, Arum en Kimswerd om Koen in Franeker zijn eerste vaccinatie te laten halen.

Na een GGD-test met de trein naar Leiden en Rotterdam voor het Songfestival. Een welkom spektakel in covid-tijd. Vanuit Grou brengt het Eagumerdiep ons naar het dorp Wargea. We wanen ons in de tijd dat de overgrootvader van Wim zijn schip hier liet bouwen. Door naar Leeuwarden. Het landschap herinnert steeds meer aan de tijd dat Leeuwarden aan zee grensde. De kronkelende Dokkumer Ee was toen een getijderivier. Een complete regenboog boven het Friese landschap sluit de dag af. We trekken door Dokkum en na het wijde woelige water van het Lauwersmeer en de sluis van Zoutkamp varen we door het Hoge Land. Eeuwenlang bracht de zee hier klei en zand. Monniken zorgden voor de afwatering. We meren af ‘in the middle of nowhere’ bj het oude sluisje van Aduarderzijl. In de vallende avond een wandeling naar het terpdorp Ezinge uit de tijd dat de zee nog vrij spel had. Richting Groningen naar de haven: Garnwerd aan zee. Zo was het eeuwenlang. De belbus, bus en trein brengt ons naar Assen voor de na-test (covid-experiment). Je moet er wat voor over hebben. We koersen echt naar zee. Na de Robbegatsluis koersen we richting Schiermonnikoog. Een kolonie lepelaars streelt de show als we het bekende eiland verkennen. Het weer is te heftig voor droogvallen, daarom koersen we weer naar Dokkum. We zakken af naar Lemmer en via het IJsselmeer en de sluis bij Lelystad varen we het nieuwe land van de Marker Wadden binnen. Een mooi (vogel)paradijs met vervreemdende stranden in het Markermeer waar we met de Vrouwe Fortuna nog overheen voeren. Na een frisse duik op het standje varen we via Durgerdam en Haarlem terug naar Oude Wetering.

Zeeuws-Vlaanderen en België

Tijdens het varen rijpt het idee om delen van Europa te verkennen. Daar zijn we nog niet ‘aan toe gekomen’. We besluiten om zoveel mogelijk per trein te reizen. Juni is relatief rustig: we wandelen in het ‘Verdronken Land van Saeftinghe’ en maken verder kennis met het oude zeegebied Zeeuws Vlaanderen. Zó vergelijkbaar met Noord Friesland, dat het niet vreemd is dat het Friese volk hier ook woonde. Oude stukken rivier herinneren nog aan de ongetemde Scheldedelta. We mogen inmiddels de grens weer over en bezoeken o.a. het prachtige Gent. Als de mussen van het dak vallen vermaken we ons later op de watertaxi vanuit Sliedrecht/Dordrecht. In de bed and breakfast komt ’s ochtend de hoefsmit langs voor de paarden van de manege. Ook de zuidoever van de Nieuwe Maas verandert snel in een hoogwaardig gebied. Industriële monumenten en het onder architectuur gebouwde dorp zijn mooie voorbeelden.

Sardinië

In juli maakt Koen een 12-daagse rondreis met vriendin Jopie over het Italiaanse eiland Sardinië. Prachtige oude steden, mooie kusten en overweldigende natuur. Tussendoor rijpt het Europese plan verder.

Duitsland

De snelle trein naar Frankfurt breng ons tot in het centrum. Vanuit het appartementje dat uitkijkt over de Main zien we fietsers, wandelaars en watersport. In de relaxte sfeer herkennen we de keuze voor Frankfurt als een van de prettigste steden om in te wonen. Op de oude wijk Sachsenhausen na is veel vernield in de Tweede Wereldoorlog. Zo niet het imposante enigszins megalomane gebouw van IG-Farben. Indrukwekkend om te kijken naar de plek waar men meewerkte aan de beste manier om Joden op industriële wijze te vernietigen. Het huisvest nu de Goethe universiteit. De sculpturen van het Liebighaus, de kunst van het Landes Museum en de wandelingen langs de Main completeren het bezoek. Vanuit Frankfurt trekken we er op uit per trein. Net als over het water staren is een uurtje ‘boemelen’ per dag heel heilzaam. Zo bezoeken we in Lorsch het klooster uit de 8^e eeuw (Unesco), zwerven we door Worms en bezoeken we het Grimm Haus in Steinau. Eén van de imposante burchten staat in Marburg. Een universiteitsstadje waar je zo een jaar zou willen doorbrengen. Dineren in het bruine café Barfuss: inderdaad opvallend veel blote voeten. We lopen door de kunstenaarskolonie ‘Matildehohe’ in Darmstad en rusten een middag uit in het Jugendstil Bad. De OV-kaart brengt ons ook naar Rudesheim: wandelen met uitzicht over de Rijn, met de pont naar Bingen en terug via het mooie Mainz.

Onze tweede pleisterplaats is Neurenberg: de stad van Alfred Dürer, van de Parteigelande van de Nazi-partij en van de processen uiteengezet in een indrukwekkende tentoonstelling. Even onder de oppervlakte is de worsteling met het nabije verleden merkbaar bijvoorbeeld over een monument of cultureel centrum voor de Joodse bevolking. Ook indrukwekkend hoe democratische krachten in 1933 probeerden het tij te keren. Ook hier maken we treinuitstapjes naar Regensburg met een ‘over de top’ stadhuis en de brug over de Donau uit de 12^e eeuw. We boemelen ook een dag naar Würtzburg. Het paleis van de Koning-Bisschoppen (interessante combi) troeft Regensburg af in overdaad. In het Juliusspittal zien we een boeiende combi van ziekenhuis en wijnhuis uit de 16^e eeuw. Dit reisje wordt afgesloten met een romantisch bezoek aan Rothenburg ob der Tauber. Treinstakingen teisteren ons. Dan maar een dag eerder terug naar Leiden!

Frankrijk

Een paar weken rustiger aan, maar het gaat weer kriebelen. Zo reizen we half september (per auto) af naar Pont a Mousson in de Lorraine. Ochtenden starten met een contemplatieve wandeling naar de eetzaal van de Abdij. We treinen naar Metz en dwalen langs (en door) de kathedraal, het Misee du Cour d’Or en de overdekte markt; aangenaam! De andere kant op in Nancy bewonderen we het Stanislas plein en de art deco architectuur o.a.in Musee de l’Ecole de Nancy in een schitterende villa. We dwalen nog een keer door de oude Abdij en rijden dan de mooie Vogezen in. Eerst een bezoekje aan de St Nicolaas kerk, dan een lunch in de natuur bij kasteel Koeningsbourg, gerestaureerd door Wilhelm II als teken van ‘genegenheid’. De pleisterplaats in de Elzas voor een week is het wijndorp Wettolsheim, een oase van rust tussen toeristische centra. Stadjes en dorpen als Colmar (Museum Unter Linden), Kaysersberg en Eguisheim zijn even pittoresk als toeristisch. We proeven de lekkernijen van de Elzas weggespoeld met lokale wijn. Wandelend langs de muren van de vestingstad Neuf Brisach (Vauban) krijgen we weer een indruk van de bewogen geschiedenis van de Elzas. Bij mooi weer een wandeling door de wijnvelden naar Eguisheim om te eten en ’s avonds een romantische tocht bij volle maan door de velden weer terug. In het Duitse Europapark drinken we koffie in Italië, racen we in Frankrijk door de lucht en zijn de ‘Piraten van Batavia’ de Nederlandse attractie. Voor de buien schuilen we in de leuke ijs- en jaren 20 show.

Na ontvangst in het wijnhuis Aimé Stents krijgen we een koninklijke behandeling omdat we al gespot zijn in het rustige dorp. Uiteindelijk proeven we 15 wijnen en uiteraard nemen we wat mee. Als we de Vogezen verder verkennen zijn prachtige slierten wolken over de toppen gedrapeerd. Niet alleen zijn de inwoners van de Elzas heen en weer geshuttled tussen Frankrijk en Duitsland, ze zijn tegen elkaar opgezet en voerden een bloedige strijd in WO I. Het Hartmannswillerkopf monument en museum maken de waanzin van deze oorlog duidelijk. Een zinloze en eindeloze slachtpartij om een heuvel in de Vogezen. Na een wandeling door het drukke en o zo pittoreske dorpje Riquewihr zijn we weer blij als we in ‘ons’ dorp aan het laatste zelf bereide Elzas-diner zitten.

In de ochtendmist rijden we door het glooiende landschap naar Beaune in de Bourgogne. Barmhartigheid is het woord dat zich opdringt als we het schitterende Hospices de Beaune bekijken, een armenhospitaal. We doen inkopen omdat ons volgend verblijf, een stokoud boerderijtje, ver van alles ligt. Het gehucht Lignières bestaat inderdaad uit 5 boerderijen, maar ligt mooi in het glooiende landschap. Eenbaanswegen leiden naar omliggende dorpjes. Het Canal de Bourgogne, met de vele sluizen, snijdt door het glooiende landschap. Zoals altijd koken we veel zelf en ’s avonds warmt een pellet kachel de dikke muren op. De dames van de VVV in Vitteaux fleuren op door onze komst. Overladen met informatie bezoeken we het mooie middeleeuwse centrum van Flavingy sur Ozerain. Na zijn verbanning door Louis XIV ging maarschalk helemaal los op zijn Chateau de Bussy Rabutin. Hij verzamelde meer dan 300 schilderijen waarop vrienden en ‘bevriende’ dames zijn afgebeeld, allemaal geïntegreerd in de wanden. Van geheel andere orde is het verstilde cisterciënzerklooster Abbaye de Fontenay, een Unesco monument. Op andere dagen staren we in de verte vanaf de buitenplaats van de prachtige basiliek van Veselay en uiteraard ook een paar van de vele kastelen, o.a. Chateauneuf. Quiches, tarte tatin met pruimen en salades komen uit de rustieke keuken van de boerderij. De druivenoogst is in volle gang en natuurlijk proeven en kopen we wijn, o.a. bij de wijncoöperatie Nuiton-Beaunnoy. Op de laatste dag dwalen we door Dijon en bekijken we de nalatenschap van de Hertogen van Bourgondië in het museum voor Schone Kunsten. Na een hartige crêpe met cider rijden we via Vitteaux terug naar Lignières voor de ratatouille met een goede pinot noir. Een lange rit via de liefelijke Champagne en een dramatisch slechte weg in het zuiden van België brengt ons terug in Nederland.

Friesland

De paar weken wat rustiger aan waren nodig. Een kleine week zijn we in Harlingen. Wim combineert de info uit het boek ‘De Friezen’ van Flip van Doorn met herinneringen uit zijn deels Friese jeugd. Zo ontdekken we de oude stations, taluds en brughoofden van ‘Het Dokkumer Lokaeltsje’. Deze spoorlijn verbond Dokkum met Leeuwarden. Familie maakten er regelmatig gebruik van en de lijn wordt bezongen in een liedje (https://www.youtube.com/watch?v=QhFWRUBIfTU). Op Vlieland oogsten we onze eigen cranberries en fietsen langs de kaasboerderijen van Terschelling. Of het nu kwam door het wijde zeelandschap of de dalende temperaturen, maar we kregen steeds meer zin om naar het Zuiden van Europa af te zakken.

Spanje

Zo vliegen we naar Madrid en gaan per trein verder naar Valladolid, centraal gelegen tussen de oude steden in Noordwest Spanje. De comfortabele flat vlakbij het station blijkt een goede keuze. Valladolid is een rustige stad met een mooi centrum. Het Collegio de San Gregorio herbergt de mooie nationale collectie beelden. Een trein brengt ons in 1 ½ uur in Avila. Het blijkt extreem koud, maar de kathedraal en de stadsmuren en het zicht tijdens een rondrit is het beetje afzien waard. Bijkomen bij een lekkere dikke hete chocolademelk. Na een aantal heerlijke raciones terug naar “huis”. Dan lonkt Salamanca. We zijn er twee dagen. De oude kathedraal, de antieke romeinse brug en natuurlijk de roodgekleurde universiteit maken de stad bijzonder. We dolen door het Dominicaanse Convento de San Estaban en belanden in een herdenkingsdienst in de prachtige oude kruiskerk. Het klooster is ook bekend vanwege de werken van de moraaltheoloog Francisco de Vittoria, een van de grondleggers van het volkenrecht. Opwarmen tijdens een 3-gangenlunch en daarna naar een mooie collectie Art Deco. Na een rustdag treinen we naar Segovia, dat gedomineerd wordt door het enorme Romeinse aquaduct. Maar ook de kathedraal en het sprookjesachtige Alcazar zijn de moeite waard. Een goede lunch met soep en eend is nodig om warm te blijven. Gelukkig hebben we twee truien over elkaar aan. De laatste uitstap met de trein is naar Burgos. Een mooi opgezet museum van de menselijke evolutie stelt ook de ‘homo antecesso’ ten toon, die eind vorige eeuw bij Burgos werd gevonden. Na een warme lunch in de plaatselijke sociëteit bekijken we de bezienswaardige kathedraal.

Twee snelle treinen brengen ons naar Valencia voor een bezoek van een kleine week. Vanuit het appartement lopen we zo de oude visserswijk El Cananyal in, bekend van de huizen bekleed met keramiektegels. De bijzondere architectuur van Calatrava, de omgetoverde oude rivierbedding en het museum voor schone kunsten krijgen alle aandacht. Het regenachtige weer houdt ons niet tegen om via het mooie art deco Estacion del Norte naar Xatava te rijden om het kasteel, strategisch gelegen aan de antieke Via Augusta, te bekijken. In Valencia is het gelukkig 15 graden warmer en we kunnen zelfs zonnebaden op het strand. De oude zijdebeurs (Unesco) en een museum met kunstzinnige poppen voor de Fallasfeesten zijn zeer de moeite waard. De horchata (amandeldrank) met churros ook. Ruim een halve dag brengen we in het Oceanografic door en natuurlijk bekijken we ook de enorme Mercado Central.

Per ferry bleek het schier onmogelijk, dus vliegen we in een half uurtje naar Ibiza om het einde van het verlof te vieren. Daar wandelen we naar de oude stad en bekijken onderweg oude Fenicische, Punische en Romeinse graven, toevallig ontdekt omdat een ezel door de ondergrond zakte. De ommuurde oude stad (Dalt Vila) is zeer de moeite waard en met koekjes van het klooster en na een cortado wandelen we weer terug. Ditmaal per auto toeren over smalle wegen, langs weerkerken en baaien. De zon komt goed door en dus poedelen in een verlaten baai. We verlagen het tempo wat en maken een lange wandeling door het natuurgebied Ses Salines, langs de zoutwinning en de flamingo’s en drinken een cortado in Sant Josep. De feestinfrastructuur is in de binnenstad duidelijk aanwezig, maar evenzeer verlaten. We rijden naar het Noorden door het wijngebied rond Sant Mateu en langs de mooie woeste kust. Na een dag lezen, wat wandelen, pizza halen en inpakken vliegen we de 22^e weer naar Nederland. Koen werkt weer vanaf 25 november. Wim nog een paar uur per week.

We genieten volop na van onze Europese reizen in deze donkere dagen. We hopen dat jij er zo ook plezier aan beleeft!