Hallo allemaal,

Zeven jaar geleden reisden we naar Toronto om daarna per trein, auto en bootverbindingen via de eilanden van Haida Gwaii en het binnenland van West Canada in Calgary te eindigen. De reis van twee maanden die we nu maken start in Halifax en gaat via Nova Scotia, Newfoundland en Labrador langs de grillige oostkust van Canada. Daarna vliegen we naar Seattle om door het binnenland van de staten Washington en Oregon naar het Zuiden af te zakken en langs de kust terug te rijden naar Seattle. We sluiten af met een treinreis naar Chicago, waar we na een paar dagen weer huiswaarts keren.

Toronto is de meest logische aanvliegbestemming. De bonte mengeling van culturen en geloven die daar uitstapt herinnert ons aan de multiculturele belevenis van zeven jaar geleden. Evenals Amsterdam in de 17e eeuw groeide Toronto de laatste decennia exponentieel door alle migranten. Dat verloopt zonder veel problemen, hoewel we begrepen dat sommige 'autochtone' inwoners zich verloren voelen. Wij stappen daar over om met West Jet naar Halifax te vliegen. Een vrolijke stewardess met iets te slordig aangezette oogwimpers en ruige tatoeages verleidt de passagiers om 'say hi ....' naar alle crewleden te roepen. Nogal gênant en hopelijk wordt dit geen gewoonte in de luchtvaart!

Halifax blijkt een aangename stad met een verrassend verleden. Onze Jeep Grand Cherokee, fors maar goud op ruige en vaak onverharde wegen, blijft in de garage. Na de inkopen voor de salade en het ontbijt komen we weer in het mooie 'onderweg thuisgevoel'. Vanuit het appartement lopen we naar de oude Citadel. Daar ontvouwt de geschiedenis zich voor ons aan de hand de verhalen. De Fransen (maar ook Spanjaarden en Portugezen) die, gedreven door de honger naar vis in het katholieke Europa van de 16e eeuw, in de zomer op kabeljauw visten, die gedroogd in balen naar Europa werd vervoerd.

De Fransen vestigden zich in 1534 voor het eerst op Newfoundland (Terre Neuve) als vrij vredelievend volk naast de Mi'kmaq Indianen. De Engelsen daarentegen ontdekten al vroeg de grote strategische waarde van Nova Scotia (vooral Halifax) met de op één na grootste natuurlijke haven (Sydney is 1). Niet verbazingwekkend dat beide landen, al dan niet gesteund door (tijdelijke) Europese bondgenoten, elkaar afwisselden en steeds grotere verdedigingswerken bouwden. De Fransen werden eerst verdreven uit Newfoundland en later op twee piepkleine eilandjes na (Saint Pierre et Miquelon; nu overzeese gemeenschappen), uit heel het eilandenrijk.

Logisch dat de Citadel van Halifax een bewogen geschiedenis heeft. Studenten in Schotse uniformen marcheren over het exercitieterrein en vuren om 12 uur het kanon af. Via een tentoonstelling verdiepen we ons in het lot van het Mi'kmaq volk. Engelsen gingen er niet zachtzinnig mee om en na vele oorlogen en ziektes waren ze gedecimeerd. Uiteindelijk werd op 25 juni 1761 het verdrag voor 'Peace and Friendship' gesloten en de strijdbijl met veel ceremonie in Halifax begraven. Hoewel dit verdrag en de voorlopers voornamelijk van Engelse zijde vaak zijn geschonden, hebben ze in de huidige tijd grote waarde om de oude rechten van de 'First Nation' bewoners tot aan het Hooggerechtshof af te dwingen.

Indrukwekkend is de presentatie van de bijdrage van de Canadezen afkomstig van de Oostelijke Canadese eilanden aan de Europese oorlogen. Vaak werd dit gevoeld als een verplichting voor de vrijheid van de moederlanden, waaronder Nederland. Goed dat hieraan ook jaarlijks in Nederland aandacht wordt besteed.

Via de oude centrale klok van Halifax lopen we naar een winkelcentrum waar we een Canadese telefoonkaart scoren. De Bell Company heeft de beste (maar zeker niet volledige) dekking over de immense eilanden. We zakken af naar het 'waterfront' met oude pakhuizen en een mooi maritiem museum. Over de ramp met de Titanic weet iedereen natuurlijk al veel, maar hier komt het erg dichtbij. De eerste noodsignalen werden op Newfoundland opgevangen en overlevenden kwamen in Halifax en Saint John's aan land. Later lopen we langs graven van de slachtoffers op de Fairview begraafplaats.

Voor de komende 60e verjaardag van Koen slaat Wim een originele Nova Scotia rumcake in. De Firma 'Rumrunners' die de cakes bakt, is ooit ontstaan door het smokkelen (rennen met illegale rum) tijdens de drooglegging.

Voordat we na twee dagen de grote reis naar het Noorden starten doen we inkopen bij Wallmart en scoren o.a. een waterkoker, een yoga mat en twee gewichtjes om de reis handig en verantwoord te maken.

Via het Taylor Head park rijden we in een paar uur naar Sherbrooke. Daar lopen we even later in de wereld van rond 1860 inclusief figuranten die hun rol goed verstaan. Een enkel huis wordt nog gewoon bewoond, de rest is openlucht museum. De eerste vuurtoren die we zien is die van Port Bickerton. Er volgen er vele, hoewel dit maar een fractie is van de tientallen bakens, vaak ingesteld na even zovele strandingen en rampen. Even haasten om de laatste pont te halen en dan na een lange dag een comfortabele kamer en goede (vis)maaltijd in Larry's River.

De volgende lange dag brengt ons naar het schiereiland Cape Breton. Voordat we in Sydney (Nova Scotia) inschepen op de ferry naar Argentia op Newfoundland, bezoeken we eerst een volledig nagebouwde fortificatie van de Fransen: Louisbourg, gesticht in 1713 door uit Newfoundland verjaagde Fransen. Ook hier komt de geschiedenis tot leven door de inrichting van gebouwen en figuranten. Een koopman trekt een lange neus naar zijn landgenoten: een huis bouwen zoals in Frankrijk is niet praktisch; hij heeft het in hout gedaan met een centrale stenen haard en schoorsteen, waardoor het hele huis in de strenge winters behaaglijk is. De meeste huizen worden nog steeds zo warm gehouden, gezien de houtvoorraad op het erf.

Tijd om in te schepen voor de vaartocht van 16 uur. Redelijk slapen op de zachte monotone trillingen van het schip in onze comfortabele hut. Live muziek en een tekenwedstrijd voor kinderen vormen het amusement. Dan rijden we een andere wereld binnen. Op heel Nova Scotia woont een miljoen mensen, op het veel grotere Newfoundland een half miljoen. Reden om maar wat boodschappen in te slaan, je weet maar nooit. Na een kleine twee uur rijden over slecht onderhouden smalle tweebaanswegen lopen we, na een interessante uitleg door een vrouwelijke ranger, over de heuvels van het vogelreservaat St Mary's. De scherpe geur van guano vermoedt veel, maar de verbazing is groot als we ineens de heuveltoppen vol Jan van Genten en andere vogels zien. Trouwe vogels die naar dezelfde broedplaats terugkeren. Fascinerend om het drukke vogelleven van zo dichtbij te bekijken!

Een lange rit en een kort bezoek aan de volgende vuurtoren brengt ons naar Trepassey. Om 12 uur Nederlandse tijd (het is hier 4 1/2 uur vroeger) vieren we alvast Koen's 60e verjaardag. Kaarsjes op de rumcake.

Koen is een Werelderfgoed-freak, dus staan we in het bezoekerscentrum van Mistaken Point Ecological Reserve. Unieke versteende vondsten van 565 miljoen jaar geleden geven een beeld van de voorlopers van gemuteerd maritiem leven. Het is een uur heen en terug over gravel, maar de vuurtoren van Cape Race is het waard. Hier kwam het eerste noodsignaal van de Titanic binnen. Indrukwekkend is het verhaal van de marconist in dit afgelegen station die de spil was in het dirigeren van hulpschepen. In de dramatische uren hield hij contact met een goede bekende: de marconist van de Titanic, die pas ophield toen hij met het schip ten onder ging. Het is 'Koen's dag', dus maken we een boottocht vanuit Witless Bay. We zien helaas geen bultrug walvissen, maar wel duizenden vrolijke papegaaiduikers, zeekoeten en andere vogels. Daar wordt je blij van!

Via Cape Spears Lighthouse rijden we richting de hoofdstad Saint John's en belanden eerst in Petty Harbour. Een schilderachtig natuurlijk haventje waar de vissers de vangst van de dag (voornamelijk kabeljauw) schoonmaken. Een vrouw sluit aan om de vis voor haar diner in te slaan. Een moratorium en quotum op kabeljauw zorgde voor een moeilijke periode voor vissers. Ook nu is de vangst gereglementeerd, maar veel ruimer.

Saint John's blijkt een aangename verblijfplaats voor twee nachten met kleurrijke huizen en een relaxte kleinstedelijke sfeer. Museum 'The Rooms' geeft een gedegen en goed gepresenteerde inkijk in de geschiedenis van Newfoundland, de 'First Nation' bewoners en de opoffering tijdens de wereldoorlogen. Niet in heldendaden, maar in individuele verhalen beschreven, waarin het belangrijke aandeel van vrouwen de juiste plaats krijgt. Speciale aandacht heeft de afdeling over de Inuit bevolking van Noord Labrador. Een vriendin in Dresden, die conservator is van kasteel Morritzburg, werkt aan een tentoonstelling over het onwaarschijnlijke, maar echt gebeurde en tragische verhaal, dat een Inuit man in 1825 in zijn Labrador kano ter vermaak over het meertje voor het kasteel peddelde. Van een behulpzame man in het archief krijgen we wat aanknopingspunten in de Moravische gemeenschap, opgebouwd door de missionarissen die in de 19e eeuw neerstreken op Labrador. Schippers en kapiteins verfden hun huizen in hetzelfde kleurenschema als hun schepen. Handig om de verf op te maken en goed voor de herkenbaarheid bij het binnenlopen van de haven! De vuile was gedaan en heerlijke afgehaalde sheperd's pie, van moeders recept, gegeten.

Voordat we Saint John's verlaten, rijden we de heuvel op waar de signalen over naderende schepen aan de stad werden doorgegeven met vlaggencodes. In de barre winters was het overleven op 'Signal Hill'. Vanaf deze heuvel heeft Marconi in 1901 het eerste draadloze Trans-Atlantische berichtenverkeer gerealiseerd. Tenslotte ligt Saint John's het dichtste bij het Europese vasteland. Onderweg naar Dildo (naamverklaringen variëren) bezoeken we het cottage van kapitein Bob Bartlett, die voor de eerste keer met een schip veilig de Noordpool bereikte. Hij maakte 20 reizen. Het varen was hem met de paplepel ingegoten: op zijn 16e kreeg hij voor het eerst van zijn vader de verantwoordelijkheid over een schip. In Heart's Content lezen we het enerverende verhaal van de totstandkoming van de eerste Trans-Atlantische kabelverbinding. Eerdere pogingen faalden, maar Cyrus Field van de London Telegraph Company kreeg het voor elkaar. Bij toeval kon de onderneming een in een megalomaan project gebouwd schip voor passagiersvaart overnemen voor een prikje. Dit schip moest in één keer de hele kabel meenemen. Heart's Content werd uitgekozen als aanlandingsplaats omdat de langgerekte natuurlijke haven diep genoeg was voor het schip. In 1865 was het zover: Het vissersdorp kreeg het telegraafstation en veranderde in een gedeeltelijk mondaine plaats met alle voorzieningen. Vrouwen werden goed betaalde typistes om de berichten (pulsen omgezet in licht) uit te werken. Vanuit dit kantoor werden de berichten verder over de America's verspreid. Na enkele moderniseringen was het in 1965 gedaan. Gelukkig staat alles er nog zoals toen. We dineren op ons terras met uitzicht op de Dildo Baai.

De volgende dag op weg naar Bonavista. Eerst een cider-proeverij en bezoek aan de enige cider-distilleerderij van Newfoundland. Het zijn complexe smaken van kruiden en rozenblaadjes. Het dorp Trinity kan zo in een jaarkalender. Kleurrijk met prachtige doorkijken naar de haven en vuurtoren. De houten kerken zijn overal op Newfoundland aanwezig en vaak architectonische hoogstandjes. In Trinity staat de oudste. Op weg naar Bonavista is veel te beleven. Zo rijden we Port Union binnen. De enige plaats die helemaal door visser/selfmade unionleader William Coaker is opgezet. Kleine lokale musea zijn goud waard, vooral als er een lokale dame uitleg geeft, die midden in de visserijwereld staat. Zij praat honderduit en vertelt hoe William een betere prijs voor de vis bedong (vissers waren bijna lijfeigenen) en leefomstandigheden verbeterde.

Het einde van dit deel van het verslag wordt geschreven met uitzicht op de eindeloze oceaan. Koen speurt op de 'icebergfinder' naar de locatie van de ijsbergen die langs de kusten drijven die we gaan opzoeken. Ze doen er vaak jaren over om er te komen.

Reizigersgroet,
Koen en Wim.